Laktoferyna – co to jest? Przeczytaj zanim kupisz!

Laktoferyna to jeden ze składników białka serwatkowego mleka krowiego, ludzkiego, a także mleka wielu innych ssaków. Stężenie laktoferyny w mleku jest zależne od momentu laktacji, jest jej najwięcej w pierwszym mleku matki (siarze), a najmniej w mleku dojrzałym, po ok. 3 tygodniach od porodu. Jest ona naturalnym składnikiem spożywanym już przez noworodki, dlatego jest podmiotem bardzo wielu badań. Uznaje się ją za substancję bardzo bezpieczną, wykazującą bardzo rzadkie działania niepożądane, wysoko tolerowaną przez dzieci i osoby dorosłe. Jest chętnie stosowana także przez sportowców. Z tego artykułu dowiesz się, co to jest laktoferyna, jakie jest działanie laktoferyny i na co jest zalecana. Czy laktoferyna podnosi żelazo? Kiedy stosować laktoferynę? Sprawdź!

Laktoferyna co to jest?

Laktoferyna to substancja występująca w mleku większości ssaków i odgrywa niezwykle ważną rolę biologiczną. Ze względu na swoją wyjątkową budowę, która nadaje jej zdolność do wiązania dwóch jonów żelaza, jest bardzo skutecznym transporterem żelaza. Wykazuje także działanie:

• ochronne dla układu nerwowego,
• przeciwzapalne,
• przeciwdrobnoustrojowe,
• antyoksydacyjne,
• antynowotworowe
• i immunomodulujące.

Naturalne źródła laktoferyny to mleko większości ssaków. Jej średnie stężenie w mleku krowim wynosi 0,5 mg/L, a w mleku ludzkim jest nieco większe i wynosi 1 g/L. Do produkcji suplementów diety z laktoferyną, wykorzystuje się zwykle laktoferynę bydlęcą, ponieważ ma bardzo wysokie, ok. 77-procentowe, podobieństwo do laktoferyny ludzkiej. W suplementach z laktoferyną możemy znaleźć dużo większe ilości, przykładowo suplement Laktoferyna FortisGo zawiera aż 250 mg laktoferyny
w 1 kapsułce. Taka dzienna dawka pozwala na osiągniecie dobrych efektów w suplementacji. A jakich efektów można się spodziewać po przyjmowaniu laktoferyny?

Działanie laktoferyny. Kiedy stosować laktoferynę?

Laktoferyna ze względu na swoją zdolność do wiązania żelaza, jest często zalecana przy niedoborach żelaza. Okazuje się jednak, że to nie jedyna właściwość laktoferyny. Laktoferyna działa na wiele sposobów:

• reguluje gospodarkę żelaza w organizmie,
• ma działanie antyoksydacyjne – zmniejszające ilość wolnych rodników w organizmie,
• wykazuje właściwości antybakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze,
• wzmacnia działanie układu odpornościowego,
• wspiera procesy regeneracyjne,
• działa podobnie jak prebiotyk, wspomagając rozwój korzystnej flory bakteryjnej w jelicie grubym,
• wzmacnia kości, poprzez promowanie osteogenezy i hamowanie osteolizy,
• ma działanie przeciwzapalne i przeciwnowotworowe,
• ma właściwości neuroprotekcyjne, czyli ochraniające układ nerwowy.

Czy laktoferyna podnosi żelazo?

Laktoferyna zawdzięcza swoją nazwę (lakto = mleko, ferrin = żelazo) wyjątkowej zdolności do regulacji gospodarki żelazowej w organizmie. Z tego powodu jest chętnie suplementowana przez osoby z anemią, niedoborami pokarmowymi, zaburzeniami wchłaniania, kobiety w ciąży, a także przez sportowców dążących do lepszych wyników sportowych. Suplementacja laktoferyną jest dużo bezpieczniejsza i ma mniej skutków ubocznych, niż suplementacja żelazem. Okazuje się, że przy suplementacji laktoferyną pomaga nie tylko w zapobieganiu niedoborowi żelaza, ale także jego nadmiaru. Ta wyjątkowa cecha laktoferyny sprawia, że jest ona bezpieczniejsza niż zwykłe suplementy z żelazem.

Jakie są objawy niedoboru żelaza?

• Przewlekłe zmęczenie
  
• Pogorszona kondycja fizyczna
• Częste bóle głowy
  
• Wypadanie włosów
• Pogorszona kondycja skóry
• Duszności i kołatanie serca
• Bladość powłok skórnych
• Obniżenie odporności
• Zmniejszony apetyt
• Zimne stopy i dłonie

Jeśli zauważasz u siebie podobne objawy, to skonsultuj je z lekarzem. W celu oceny gospodarki żelazowej zwykle wykonuje się badanie morfologii krwi, żelazo i ferrytynę. W przypadku niedoboru żelaza, suplementacja laktoferyną samodzielna lub w połączeniu z żelazem, może okazać się bardzo pomocną formą terapii.

Laktoferyna suplement dla sportowców.

Ze względu na swoje wyjątkowe działanie, laktoferyna jest często stosowana przez sportowców i osoby regularnie trenujące. Istnieje także wiele badań naukowych, w których wykazuje się korzyści stosowania laktoferyny przez osoby aktywne fizycznie. Zauważono, że laktoferyna reguluje poziom żelaza, ale także zwiększa ilość ferrytyny, poprawia wartości hemoglobiny i produkcję czerwonych krwinek. Ilość czerwonych krwinek jest kluczowym elementem dla wielu zawodników sportowych, ponieważ to one odpowiadają za transport tlenu do mięśni, mózgu i serca. Nawet niewielki niedobór żelaza, które jest niezbędne do produkcji czerwonych krwinek, może znacząco pogorszyć wyniki sportowe. Z tego powodu dążenie do poprawy gospodarki żelazowej, m.in. poprzez suplementację laktoferyny, jest dobrym rozwiązaniem w celu poprawy wydolności fizycznej i wyników w sporcie.

Laktoferyna – korzyści dla aktywnych fizycznie.

Okazuje się, że w niektórych dyscyplinach sportowych, występuje u zawodników dużo większe narażenie na anemię. Przykładowo, długodystansowi biegacze często przyjmują codziennie suplementy z żelaza, ponieważ utrata żelaza jest u nich dużo większa niż u osób o mniejszej aktywności fizycznej. Jednak ze względu na to, że suplementacja żelaza nierzadko wywołuje dolegliwości jelitowe, to wprowadzenie suplementacji laktoferyną wydaje się być dużo bezpieczniejszym rozwiązaniem. Zmniejszenie ryzyka dolegliwości jelitowych jest kluczowe w wielu sportach, ponieważ gdy pojawią się one w czasie zawodów, to mogą znacznie pogorszyć wyniki zawodnika lub doprowadzić do niemożliwości startu w zawodach (np. silna biegunka, wymioty).

Laktoferyna dla biegaczy długodystansowych.

W jednym z badań wśród biegaczy długodystansowych, zauważono, że suplementacja ferrytyną:

• zwiększyła zawartość hemoglobiny w czerwonych krwinkach,
• zmniejszyła uczucie złego samopoczucia i duszności,
• obniżyła ryzyko niedokrwistości z powodu niedoboru żelaza.

Takie efekty świadczą o tym, że suplementacja laktoferyną w sportach wytrzymałościowych może pomóc w osiągnięciu lepszej gospodarki żelazowej, zmniejszyć ryzyko anemii i objawów z nią związanych, a także poprawić zdolność skutecznego transportu tlenu do mięśni w czasie wysiłku.

Laktoferyna dla sportowców – poprawa odporności.

Laktoferyna jest chętnie wykorzystywana przez sportowców także ze względu na działanie przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i poprawiające odporność organizmu. Regularne treningi są kluczowe w wielu dyscyplinach sportowych, dlatego zapobieganie infekcjom, które oznaczałyby przerwę w zaplanowanym planie treningowym, są niezwykle ważne.

Laktoferyna na lepszą regenerację w sporcie.

Co ciekawe, laktoferyna wykazuje działanie wspomagające regenerację tkanek i narządów, a także ma działanie przeciwzapalne. Intensywne treningi narażają organizm na uszkodzenia i z tego powodu takie wsparcie w regeneracji może okazać się niezwykle przydatne.

Czy laktoferyna zwiększa odporność?

Zdolność laktoferyny do wiązania jonów żelaza sprawia, że może ona zmniejszyć ilość żelaza dostępnego dla patogenów (np. bakterii). W efekcie drobnoustroje mają mniejsze szanse na rozwinięcie infekcji. Ponadto w badaniach zauważono, że suplementacja laktoferyną zwiększała aktywność limfocytów-T, które mają kluczowe znaczenie w układzie odpornościowym i w walce z drobnoustrojami oraz komórkami nowotworowymi. Laktoferyna wykazuje również działanie przeciwzapalne, co jest ważne przy prewencji infekcji i w czasie leczenia.

Laktoferyna ma działanie antybakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze poprzez hamowanie wzrostu oraz zabijanie komórek drobnoustrojów. Co ciekawe, zauważa się, że działa synergistycznie (poprawia działanie) z lekami przeciwwirusowymi, takimi jak rybawiryna, acyklowir i zydowudyna. Wspomaga także działanie leków przeciwgrzybiczych.

Czy laktoferyna jest dobra dla jelit?

Laktoferyna ma działanie przeciwbakteryjne w stosunku do bakterii potrzebujących żelazo (m.in. Staphylococcus aureus) i dzięki temu pomaga korzystnej florze bakteryjnej w jelicie grubym w rozwoju. Dzieje się tak, ponieważ korzystne dla nas bakterie, jak Lactobacillus sp., Bifidobacterium sp. mają dużo niższe zapotrzebowanie na żelazo. Dzięki zmniejszeniu kolonii bakterii i Candidy spp. zależnych od żelaza, korzystne dla nas szczepy bakteryjne mają więcej „miejsca” do zasiedlenia w jelicie i korzystniejsze warunki do życia.

W badaniach naukowych zauważa się także, że suplementacja laktoferyną jest pomocna przy leczeniu infekcji żołądka wywołanej bakterią Helicobacter pylori, która może wywoływać chorobę wrzodową.

Suplementacja laktoferyną po antybiotykoterapii jest zalecana ze względu na wspomaganie wzrostu bakterii probiotycznych w jelicie grubym i zmniejszanie ryzyka zakażeń patogenami, czy przerostowi Candidy.

Czy laktoferyna jest bezpieczna?

Laktoferyna jest uznana za bezpieczną substancję przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności. Jest bezpieczna u dorosłych, dzieci i kobiet w ciąży oraz w trakcie laktacji. Bardzo rzadko wywołuje działania niepożądane.

Osoby z alergią na białko mleka krowiego powinny unikać suplementacji laktoferyną bydlęcą, ze względu, że może ona wywoływać objawy alergii. Pamiętaj, aby dokładnie przeczytać skład kapsułek z laktoferyną, aby upewnić się, że nie ma w nim alergenu, na który masz uczulenie.

Ile laktoferyny dziennie? Dawkowanie.

W badaniach naukowych zwykle stosuje się dawki 100-400 mg dziennie dla osób dorosłych, najczęściej 200 mg/dzień i taka ilość wydaje się mieć wysoką skuteczność. W 1 kapsułce Laktoferyny FortisGo znajdziesz 250 mg, co oznacza, że wystarczy już 1 kapsułka dziennie, aby osiągać korzystne efekty suplementacji.

Jak długo można stosować laktoferynę?

Laktoferynę stosuje się do 12 tygodni. Niekiedy zalecane jest przedłużenie terapii, np. jeśli anemia nadal występuje lub utrzymywane są intensywne treningi sportowe, co warto omówić z lekarzem.

Czy w laktoferynie jest laktoza?

Czysta laktoferyna nie zawiera laktozy, ale niekiedy jest nieprawidłowo oczyszczona lub jest dodawana do kapsułek. W przypadku lekkiej nietolerancji laktozy taka niewielka ilość laktozy powinna być dobrze tolerowana. W przypadku silnej nietolerancji laktozy można rozważyć przyjęcie enzymu laktazy przed spożyciem kapsułki. Laktoferyna FortisGo jest wysoce oczyszczona z laktozy i zawiera
< 0.01%, co powinno być bardzo dobrze tolerowane przez osoby z nietolerancją laktozy.

Laktoferyna w ciąży – czy można przyjmować?

Laktoferyna jest suplementem bezpiecznym i chętnie stosowanym przez kobiety ciężarne, ze względu na działanie poprawiające gospodarkę żelazową i zwiększające odporność. Przyjmowanie suplementów z żelazem może wywoływać nudności, zaparcia i inne dolegliwości żołądkowo jelitowe. Ze względu na te skutki uboczne przyjmowania żelaza, nierzadko zamiast żelaza proponuje się najpierw suplementację laktoferyny, która nie ma takich efektów niepożądanych.

Czy warto brać laktoferynę?

Jak widzisz, działanie laktoferyny jest bardzo szerokie i jest to w pełni naturalna substancja, którą ludzie przyjmują już od pierwszych godzin życia, wraz z mlekiem matki. Laktoferyna ze względu na wysokie bezpieczeństwo i rzadkie skutki uboczne, jest chętnie stosowana przez wiele osób. Warto przyjmować laktoferynę jeśli:

• regularnie trenujesz,
• uprawiasz sporty wytrzymałościowe np. bieganie, jazda na rowerze, wycieczki górskie, wspinanie, jazda na nartach, pływanie,
• chcesz uregulować ilość żelaza w swoim organizmie,
• masz obniżoną odporność,
• masz anemię lub pierwsze objawy niedoboru żelaza,
• jesteś po antybiotykoterapii,
• zależy Ci na wzmocnieniu flory bakteryjnej w jelicie grubym,
• chcesz zmniejszyć stan zapalny w organizmie,
• chcesz zmniejszyć ilość wolnych rodników w organizmie.

Bibliografia.

1. Antoshin, A. A., Shpichka, A. I., Huang, G., Chen, K., Lu, P., Svistunov, A. A., … Timashev, P. S. (2021). Lactoferrin as a regenerative agent: The old-new panacea? Pharmacological Research, 167, 105564. doi:10.1016/j.phrs.2021.105564
2. El-Khawaga, H.Abdelmaksoud: Effect of Lactoferrin Supplementation on Iron Deficiency Anemia in Primary School Children, International Journal of Medical Arts 2019.
3. Cantó E, Roca E, Perea L, Rodrigo-Troyano A, Suarez-Cuartin G, Giner J, Feliu A, Soria JM, Nescolarde L, Vidal S, Sibila O. Salivary immunity and lower respiratory tract infections in non-elite marathon runners. PLoS One. 2018 Nov 21;13(11):e0206059. doi: 10.1371/journal.pone.0206059. PMID: 30462646; PMCID: PMC6248899.-
4. Koikawa, N., Nagaoka, I., Yamaguchi, M., Hamano, H., Yamauchi, K., & Sawaki, K. (2008). Preventive Effect of Lactoferrin Intake on Anemia in Female Long Distance Runners. Bioscience, Biotechnology, and Biochemistry, 72(4), 931–935. doi:10.1271/bbb.70383
5. Liu N, Feng G, Zhang X, Hu Q, Sun S, Sun J, Sun Y, Wang R, Zhang Y, Wang P, Li Y. The Functional Role of Lactoferrin in Intestine Mucosal Immune System and Inflammatory Bowel Disease. Front Nutr. 2021 Nov 25;8:759507. doi: 10.3389/fnut.2021.759507. PMID: 34901112; PMCID: PMC8655231.
6. Kowalczyk P, Kaczyńska K, Kleczkowska P, Bukowska-Ośko I, Kramkowski K, Sulejczak D. The Lactoferrin Phenomenon-A Miracle Molecule. Molecules. 2022 May 4;27(9):2941. doi: 10.3390/molecules27092941. PMID: 35566292; PMCID: PMC9104648.
7. Kell DB, Heyden EL, Pretorius E. The Biology of Lactoferrin, an Iron-Binding Protein That Can Help Defend Against Viruses and Bacteria. Front Immunol. 2020 May 28;11:1221. doi: 10.3389/fimmu.2020.01221. PMID: 32574271; PMCID: PMC7271924.
8. Wang, B., Timilsena, Y. P., Blanch, E., & Adhikari, B. (2017). Lactoferrin: Structure, function, denaturation and digestion. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 1–17. doi:10.1080/10408398.2017.1381583