Koncentrat białka serwatkowego WPC (Whey Protein Concentrate) szturmem wszedł na światowy rynek dietetyczny. To nie tylko prosta i wygodna forma uzupełnienia zapotrzebowania na białko, ale także świetne źródło niezbędnych aminokwasów, a nawet witamin i minerałów.

Nie tylko wspomaga wzrost masy mięśniowej, ale także obniża ciśnienie krwi, czy wspomaga odchudzanie.

Spis treści:

1. Co to jest białko WPC? Czym jest koncentrat białka serwatkowego?
2. Co daje białko WPC? Czy zdrowy człowiek potrzebuje odżywki wysokobiałkowej?
3. Czym się różni białko WPI od WPC? Co to jest białko serwatkowe WPC 80?
4. Po co jest białko serwatkowe?
5. Czy białko serwatkowe pomaga schudnąć?
6. Czy białko serwatkowe jest zdrowe?
7. Jak brać koncentrat białka serwatkowego?
8. Kiedy pić WPC?
9. Jakie białko WPC wybrać?

 

Co to jest białko WPC? Czym jest koncentrat białka serwatkowego?

Koncentrat białka serwatkowego (ang. Whey Protein Concentrate), jak sama nazwa wskazuje, jest produktem wysokobiałkowym, pochodzącym z serwatki mleka krowiego. Nowoczesne metody produkcji pozwoliły na stworzenie wegańskich odpowiedników, produkowanych z soi, ryżu czy grochu.

Koncentrat białek serwatkowych charakteryzuje wysoka funkcjonalność, dzięki korzystnym właściwościom biologicznym i fizykochemicznym. Odżywka białkowa jest powszechnie postrzegana jako żywność nowej generacji przeznaczona dla każdej grupy wiekowej, niezależnie od bazowego zapotrzebowania kalorycznego czy wykonywanej aktywności fizycznej [1]. Dlaczego? W celu zrozumienia potencjału koncentratów WPC należy dokładnie poznać proces powstawania, jak i zawartość poszczególnych składników odżywczych.

Koncentrat białek serwatkowych pochodzi z serwatki — jednego z produktów ubocznych powstałych w wyniku produkcji sera i kazeiny. Serwatka to heterogeniczna mieszanka, która kolejno składa się z wody (do 95%), laktozy (dwucukier zawarty w mleku wszystkich ssaków), a także białek i tłuszczy. Białka serwatkowe stanowią do 0,8% całościowej masy, a największy udział stanowią α-laktoalbumina i β-laktoglobulina (nawet do 75%), a także cenne immunoglobuliny (przeciwciała, będące głównym elementem swoistej odpowiedzi immunologicznej) [2]. Dodatkowo odżywka białkowa WPC mieści albuminy, odpowiedzialne za onkotyczne ciśnienie krwi, co w praktyce oznacza, że zatrzymują wodę obecną w osoczu wewnątrz naczyń krwionośnych, tym samym zapobiegając tworzeniu obrzęków [3]. Pozostałe białka to również laktoperoksydaza [4] oraz laktoferyna, posiadająca naukowo potwierdzone zdolności wspomagające wchłanianie żelaza w jelicie cienkim (u zdrowego człowieka jedynie 10% żelaza zawartego w diecie zostaje przyjęte do krwioobiegu, reszta ulega wydaleniu) [5].

Produkcja żywności funkcjonalnej, takiej jak koncentrat białka serwatkowego, stała się możliwa dzięki wynalezieniu i wprowadzeniu do szerokiego obiegu techniki ultrafiltracji. Za pomocą selektywnie pracujących filtrów dochodzi do wyizolowania poszczególnych składników:

• wody,
• białek,
• tłuszczy,
• laktozy,
• peptydów,
• jonów metali,
• soli mineralnych.

W efekcie powstaje retentat, czyli wysoce skondensowany roztwór białkowy, który następnie zostaje poddany suszeniu. Produktem ostatecznym jest proszek koncentratu białka serwatkowego [6].

Co daje białko WPC? Czy zdrowy człowiek potrzebuje odżywki wysokobiałkowej?

Zróżnicowana i zbilansowana dieta powinna uzupełniać zapotrzebowanie na 3 podstawowe składniki: węglowodany, białka i tłuszcze. Dzienna podaż białka jest różna dla poszczególnych grup wiekowych i uwarunkowana takimi zmiennymi jak: wiek, stan zdrowia czy poziom aktywności fizycznej. Wytyczne ogólne dla populacji polskiej zalecają następujące, minimalne spożycie białka w codziennej diecie [7]:

• osoby dorosłe — 0,9 g/kg masy ciała,
• seniorzy (osoby po 65. roku życia) — 1 g/kg masy ciała,
• stwierdzony stan niedożywienia lub współobecność choroby przewlekłej — 1,2 g/kg masy ciała,
• osoby o zwiększonej aktywności fizycznej — 1,4-2 g/kg masy ciała, a u sportowców nawet 2,4 g/kg masy ciała.

Co więcej oferuje koncentrat białka serwatkowego aniżeli zwykły posiłek bogaty w białko? Otóż spożycie zaledwie 14 gramów odżywki białkowej WPC dostarcza wszystkich aminokwasów egzogennych, tym samym pokrywając dzienne zapotrzebowanie dla osoby o masie do 70 kg [8]. Aminokwasy egzogenne muszą zostać dostarczone z zewnątrz (zawarte w diecie), gdyż organizm ludzki może samodzielne syntezować wyłącznie aminokwasy endogenne. Oczywiście przy założeniu, że dysponuje odpowiednimi substratami, które nie zawsze są dostępne. Świetny przykład stanowi walina, będąca właśnie związkiem egzogennym, ale niezbędnym do wytworzenia alaniny — cząsteczki endogennej.

Aminokwasy egzogenne i endogenne to jedynie część bardzo bogatego składu odżywek białkowych. W poniższej tabeli umieszczono spis głównych substancji odżywczych, jakie mieszczą koncentraty białek serwatkowych [9,10,11].

Aminokwasy endogenne	Aminokwasy egzogenne	Witaminy	Minerały
kwas glutaminowy i asparaginowy prolina tyrozyna alanina arginina glicyna cysteina	leucyna lizyna treonina walina fenyloalanina izoleucyna metionina tryptofan histydyna	witaminy rozpuszczalne w tłuszczach — wit. A, D, E, K witaminy z grupy B — wit. B1, B2, B6, B9, B12	magnez potas wapń fosfor sód cynk żelazo miedź

Czym się różni białko WPI od WPC? Co to jest białko serwatkowe WPC 80?

WPC (ang. Whey Protein Concentrate) to koncentrat białka serwatkowego, z kolei WPI (ang. Whey Protein Isolate) jest izolatem białka serwatkowego. WPC mieści maksymalnie do 80% białka serwatkowego, co jest wyrażone odpowiednimi liczbami, widniejącymi na opakowaniu produktu. Zatem WPC 35%, 50%, 65% i 80% zawiera dokładnie tyle gramów białka w 100 gramach proszku, ile wyrażają wartości procentowe. Jeśli jednak odżywka białkowa przekroczy próg 90%, wówczas mowa o izolacie białkowym.

Podczas produkcji różnicę stanowi dodatkowy proces filtracji zarezerwowany wyłącznie dla WPI, kiedy to dochodzi do usunięcia większych ilości tłuszczu i laktozy z serwatki mleka krowiego.

Koncentrat WPC charakteryzuje wysoki udział czystych białek mleka, a także niewielkie ilości kwasów tłuszczowych oraz laktozy. Zawartość węglowodanów w białku serwatkowym odpowiada ilości laktozy w odżywce. Średni poziom węglowodanów i tłuszczy oscyluje w granicach 3-4 g na porcję (35 gramów), a w przypadku izolatu białka serwatkowego sięga wartości 1. g [12]. Większe stężenie opisanych składników warunkuje nieco dłuższe wchłanianie koncentratu WPC (do 2 godzin) niż izolatu WPI (około 1 godziny). Jednakże warto podkreślić, że w przypadku WPC poziom aminokwasów w krwioobiegu wzrasta już po 15 minutach od spożycia tzw. szejka [13].

Zatem, co jest lepsze — izolat czy koncentrat białka? Nie można odpowiedzieć na to pytanie jednoznacznie, gdyż oba produkty są przeznaczone dla innych grup. Koncentrat białek serwatkowych to najbardziej polecana forma odżywek białkowych, zarówno dla osób trenujących, jak i nieuprawiających żadnego sportu. Doskonale uzupełnia dietę w szereg aminokwasów egzogennych i endogennych, dodatkowo zapewniając wyższe uczucie sytości, dzięki dłuższemu trawieniu, co jest istotne w trakcie redukcji masy ciała. Ponadto znacznie niższa cena koncentratu białek serwatkowych aniżeli izolatu znacząco wpływa na wybór w codziennej diecie.

WPI to rozwiązanie idealne dla zawodowych sportowców, szczególnie w okresie potreningowym. Szybka przyswajalność, a także niska kaloryczność najlepiej sprawdzają się w przypadku profesjonalnej ligi sportów siłowych, ale także wytrzymałościowych [14].

Podsumowując, najlepszą, a zarazem najtańszą formą białka serwatkowego jest WPC, które stosowane regularnie przynosi następujące korzyści:

• wchłania się szybciej i lepiej niż proteiny pochodzące z innych źródeł. Tym samym zapewnia korzystniejszy efekt anaboliczny, jednocześnie wspomagając utratę tkanki tłuszczowej oraz zwiększając stosunek masy mięśniowej do tłuszczowej [15],
• BCAA (leucyna, izoleucyna i walina) zawarte w białku serwatkowym pozytywnie wpływają na wyniki sportowe [16], redukują uczucie zmęczenia i przyspieszają regenerację [17],
• aminokwasy wspierają pracę układu immunologicznego, tym samym zmniejszając stany zapalne [18] oraz zwiększając endogenną syntezę glutationu (głównego przeciwutleniacza) [19],
• potęguje uczucie sytości, a także reguluje glikemię po posiłkach poprzez stymulację wydzielania insuliny [20] i redukcję poziomu greliny (hormonu głodu) [18].

Po co jest białko serwatkowe?

Koncentrat białka serwatkowego dostarcza białek strukturalnie podobnych do tych, które naturalnie krążą w ustroju. Odżywki wysokobiałkowe są jednymi z najbardziej popularnych suplementów diety i to w ujęciu globalnym. Lata badań klinicznych doprowadziły do uznania koncentratów białek serwatkowych za produkty w pełni bezpieczne, o działaniu potwierdzonym naukowo. Co więcej, Australian Institute of Sport zakwalifikował odżywkę białkową WPC do grupy A suplementów, czyli wysoko specjalistycznych produktów stosowanych jako pełnowartościowe źródło białka, przeznaczonych do codziennego użytku [21].

Koncentrat białka serwatkowego zajmuje szczególne miejsce w sportach siłowych, gdzie przyrost masy mięśniowej, proces regeneracji, jak i wzmacnianie wytrzymałości są kluczowymi elementami treningu. Białko serwatkowe charakteryzuje wysoka zawartość leucyny – egzogennego aminokwasu, który stymuluje syntezę włókien mięśniowych poprzez modyfikacje na poziomie molekularnym i genetycznym (wpływa na ekspresję określonych genów) [22, 23]. Co więcej, badacze zakładają, że odpowiednia podaż leucyny (około 25 g/posiłek) maksymalizuje syntezę białek do najwyższego pułapu, co określono teorią progu leucyny [24]. Co więcej, koncentrat WPC pozytywnie wpływa na regenerację po treningu, szczególnie oporowym. Przyspieszając anabolizm białek, przyczynia się do łagodzenia powstałych mikrouszkodzeń włókien mięśniowych (popularnie znanych jako zakwasy), promując powstawanie nowych [25]. Ponadto badacze odkryli, że białko serwatkowe pomaga osobom starszym w walce z sarkopenią [26]. Proces rozpadu tkanki mięśniowej leży u podstaw opisywanej choroby, co skutkuje spadkiem siły i prowadzi do niepełnosprawności fizycznej. Najnowsze badania sugerują, że połączenie białka WPC z witaminą E i D znacznie poprawia funkcje mięśni szkieletowych także u zdrowych osób [27].

Intensywne treningi, a także nieodpowiednia dieta czy niewystarczająca regeneracja sprzyjają powstawaniu stanów zapalnych. Wówczas do krwi zostają uwolnione białka ostrej fazy, np. CRP. Duże badanie przeglądowe wykazało, że wysokie dawki koncentratów białek serwatkowych (powyżej 20 g/dzień) znacznie zmniejszają stężenie wykładników stanu zapalnego, tym samym hamując kaskadę prozapalną [28].

Czy białko serwatkowe pomaga schudnąć?

Koncentrat białka serwatkowego to suplement idealny podczas redukcji. Dlaczego? Odżywka białkowa na bazie koncentratu białka serwatkowego przynosi następujące rezultaty w odchudzaniu:

• hamuje apetyt [29],
• zwiększa uczucie sytości [30],
• przyspiesza procesy metaboliczne — badanie przeprowadzone na osobach otyłych wykazało, że spożywanie dodatkowych 20 g białka tygodniowo w formie koktajlu proteinowego, przyniosło dodatkową utratę 1,3 kg w porównaniu z grupą przyjmującą bazową ilość białka [31],
• przyspiesza utratę tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha — dowiedziono, że wysoka podaż białka w diecie kobiet przyczynia się do zwiększonej utraty tkanki tłuszczowej w talii [32],
• reguluje gospodarkę insulinową — białko serwatkowe stymuluje wydzielanie insuliny, tym samym obniżając poziom glikemii po posiłkach [33].

Czy białko serwatkowe jest zdrowe?

Pojawiło się niewłaściwe przekonanie, jakoby białko serwatkowe było niebezpiecznym specyfikiem stosowanym wyłącznie w celu wzrostu masy mięśniowej. Nic bardziej mylnego! Naukowcy zwracają uwagę, że koncentrat białka serwatkowego do doskonałe źródło białka, bezpieczne dla każdej grupy wiekowej. Zapewnia pełną pulę aminokwasów egzogennych, a białka zawarte w serwatce wykazują właściwości prozdrowotne — przeciwnowotworowe, hipotensyjne, przeciwbakteryjne, a nawet przeciwwirusowe. Zatem poszczególne białka mleka zawarte w koncentracie WPC warunkują konkretne właściwości korzystne dla zdrowia:

• β-laktoglobulina — wiąże i transportuje witaminę A, a trawienie opisywanego białka wpływa pozytywnie na ciśnienie krwi oraz czynnie walczy z bakteriami. Jej modyfikacja strukturalna wywołuje działanie przeciwwirusowe [8],
• α-laktoalbumina — łączy się z niektórymi jonami (np. wapnia), dzięki czemu stabilizuje strukturę białek, chroniąc je przed działaniem wysokiej temperatury. Dodatkowo przyczynia się do powstawania naturalnego inhibitora enzymu konwertującego angiotensynę, tym samym zmniejszając ciśnienie tętnicze krwi [34],
• laktoferyna — wiąże jony żelaza, ułatwiając ich wchłanianie, a także hamuje wzrost i rozwój bakterii chorobotwórczych [35].

Ponadto odżywki białkowe zawierają główne substraty niezbędne do syntezy glutationu, czyli cysteinę i metioninę. Glutation czynnie walczy ze stresem oksydacyjnym, który zaburza homeostazę organizmu. Dodatkowo zawartość tryptofanu (prekursora serotoniny — hormonu szczęścia), wspomaga kondycję psychiczną [36].

Jak brać koncentrat białka serwatkowego?

Powiedzenie „więcej nie znaczy lepiej” idealnie wpisuje się w zamysł spożywania koncentratów białek serwatki. Przyjmowanie odżywek wysokobiałkowych to indywidualna sprawa zależna od płci, masy ciała, wieku i aktywności fizycznej. Co więcej, istotny jest również cel — budowa, utrzymanie mięśni, zatrzymanie procesu rozpadu tkanki mięśniowej lub uzupełnienie niedoboru białek w codziennej diecie. Światowe wytyczne zalecają następujące spożycie koncentratów białka WPC [37]:

• minimalne zapotrzebowanie przy pracy głównie siedzącej i braku aktywności fizycznej — 0,8 g/kg masy ciała
• zapotrzebowanie dla osób uprawiających sport i pragnących utrzymać masę mięśniową — 1,4 – 2,0 g/kg masy ciała,
• zapotrzebowanie w trakcie budowania mady mięśniowej — 1,6 – 2,4 g/kg masy ciała.

Długotrwałe spożywanie wysokich ilości białka, czyli powyżej 3 g/kg masy ciała wiąże się ze skutkami ubocznymi w postaci problemów ze strony układu pokarmowego, nadmiernych wzdęć czy wyprysków skórnych.

Dlaczego polskie wytyczne sugerują spożywanie jedynie 0,9 g/kg masy ciała? Zalecenia określają minimalną ilość protein, jaką powinna spożywać osoba dorosła przy założeniu niewielkiej aktywności fizycznej. Jednakże inne źródła naukowe wyraźnie wskazują, że tak niska podaż jest niewystarczająca dla większości populacji.

Kiedy pić WPC?

Od lat toczy się spór o najlepszą porę dnia do spożycia odżywki białkowej. Najwięcej wątpliwości budzi kwestia przyjmowania protein przed lub po posiłku w odniesieniu do budowania masy mięśniowej. Stanowisko naukowców jest jednoznaczne — pora spożycia koncentratu białka serwatkowego nie ma znaczenia. Liczy się pokrycie dziennego zapotrzebowania! Zatem ulubione posiłki lub koktajle na bazie koncentratu białka serwatkowego można jeść wtedy, kiedy mamy na to ochotę. Oczywiście warunkiem jest uzupełnienie dobowego zapotrzebowania wyliczonego zgodnie z indywidualnymi uwarunkowaniami.

Jakie białko WPC wybrać?

Dobry koncentrat białka serwatkowego charakteryzuje przede wszystkim krótka lista składników, bogata zawartość białka w jednej porcji i wyśmienity smak. Na rynku funkcjonuje wiele firm produkujących białko WPC 80, jednak większość produktów to wyroby wysokokaloryczne, o chemicznym posmaku i wątpliwej wartości. Zatem gdzie szukać dobrego WPC? Warto poznać bliżej markę FortisGO — producenta odżywek białkowych wysokiej jakości. Białko WPC 80 zapewnia w jednej porcji od 21 do 24 g białka, przy jednocześnie niskiej kaloryczności i zawartości cukrów (od 1,1 g do 1,8 g), co oczywiście sprzyja redukcji masy ciała. Na bazie koncentratu białka serwatkowego można przygotować pełnowartościowe i smaczne posiłki, a już w szczególności wyborne desery. Oferta obejmuje takie smaki odżywek wysokobiałkowych, jak:

• czekolada (także w wersji wegańskiej),
• liczi-granat,
• wanilia.

Produkty są słodzone sukralozą — bezpiecznym słodzikiem, 600 razy słodszym od zwyczajnego cukru. Opisywana substancja słodząca nie jest metabolizowana, dzięki czemu nie dostarcza żadnych kalorii ani nie podnosi poziomu glukozy we krwi [39].

Włókna mięśniowe potrzebują białek mleka wysokiej jakości. Nie mniejsze znaczenie odgrywają walory smakowe odżywki białkowej i to nie tylko dla osób w trakcie redukcji. Każde białko WPC od FortisGO pozwala na przygotowanie pysznych potraw. Większość dietetycznych posiłków można zamienić w wyśmienity deser, dodając WPC 80 i następujące składniki:

• masło orzechowe,
• biała czekolada, truskawka,
• czekolada, nugat, karmel,
• biała czekolada, brzoskwinia,
• biała czekolada, malina,
• czekolada karmel.

 

Źródła:

[1] Leman J.: Funkcjonalne właściwości białek serwatkowych. Przem. Spoż., 1999, 5 (53)

[2] Bovine whey proteins – Overview on their main biological properties | Science Direct https://www.sciencedirect.com/

[3] Physiology, Albumin | NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/

[4] Marschall Rhône-Poulenc Award Lecture. Nutritional and functional characteristics of whey proteins in food products | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[5] The Biology of Lactoferrin, an Iron-Binding Protein That Can Help Defend Against Viruses and Bacteria | Frontiers https://www.frontiersin.org/

[6] Whey and whey proteins—From ‘gutter-to-gold’ | Science Direct https://www.sciencedirect.com/

[7] Normy żywienia człowieka dla populacji Polski i ich zastosowanie | PZH https://ncez.pzh.gov.pl/

[8] Alfa-laktoalbumina i beta-laktoglobulina jako zwi¹zki biologicznie czynne frakcji bia³kowej mleka | Med. Wet. http://www.medycynawet.edu.pl/

[9] Protein and Amino Acid Profiles of Different Whey Protein Supplements | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[10] Whey protein, amino acids, and vitamin D supplementation with physical activity increases fat-free mass and strength, functionality, and quality of life and decreases inflammation in sarcopenic elderly | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[11] Whey protein isolate improves vitamin B12 and folate status in elderly Australians with subclinical deficiency of vitamin B12 | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[12] Badania odżywek białkowych dla sportowców | Badamy Suplementy https://www.badamysuplementy.pl/

[13] How much protein can the body use in a single meal for muscle-building? Implications for daily protein distribution | NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/

[14] Effects of Hydrolyzed Whey versus Other Whey Protein Supplements on the Physiological Response to 8 Weeks of Resistance Exercise in College-Aged Males | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[15] Slow and fast dietary proteins differently modulate postprandial protein accretion | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[16] Effects of branched amino acids in endurance sports: a review | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[17] Ten weeks of branched-chain amino acid supplementation improves select performance and immunological variables in trained cyclists | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[18] Dietary whey protein lessens several risk factors for metabolic diseases: a review | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[19] Whey protein concentrate (WPC) and glutathione modulation in cancer treatment | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[20] Effect of whey on blood glucose and insulin responses to composite breakfast and lunch meals in type 2 diabetic subjects | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[21] Group A | AIS https://www.ais.gov.au/nutrition/supplements/group_a#isolated_protein_supplement

[22] Signaling pathways and molecular mechanisms through which branched-chain amino acids mediate translational control of protein synthesis | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[23] Branched-chain amino acids activate key enzymes in protein synthesis after physical exercise | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[24] Evaluating the Leucine Trigger Hypothesis to Explain the Post-prandial Regulation of Muscle Protein Synthesis in Young and Older Adults: A Systematic Review | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[25] Whey Protein Supplementation Enhances Whole Body Protein Metabolism and Performance Recovery after Resistance Exercise: A Double-Blind Crossover Study | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[26] Dietary protein recommendations and the prevention of sarcopenia | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[27] A high whey protein, vitamin D and E supplement preserves muscle mass, strength, and quality of life in sarcopenic older adults: A double-blind randomized controlled trial | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[28] Effect of whey supplementation on circulating C-reactive protein: a meta-analysis of randomized controlled trials | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[29] Effect of whey protein supplementation on long- and short-term appetite: A meta-analysis of randomized controlled trials | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[30] A small dose of whey protein co-ingested with mixed-macronutrient breakfast and lunch meals improves postprandial glycemia and suppresses appetite in men with type 2 diabetes: a randomized controlled trial | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[31] Exploration of the protein requirement during weight loss in obese older adults | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[32] The effect of 12 weeks of euenergetic high-protein diet in regulating appetite and body composition of women with normal-weight obesity: a randomised controlled trial | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[33] Effect of whey on blood glucose and insulin responses to composite breakfast and lunch meals in type 2 diabetic subjects | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[34] Oral administration of lactoferrin reduces colitis in rats via modulation of the immune system and correction of cytokine imbalance | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[35] Acute ingestion of a novel whey-derived peptide improves vascular endothelial responses in healthy individuals: a randomized, placebo controlled trial | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[36] The reduction of protein intake observed in old rats depends on the type of protein | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[37] Protein Intake Greater than the RDA Differentially Influences Whole-Body Lean Mass Responses to Purposeful Catabolic and Anabolic Stressors: A Systematic Review and Meta-analysis | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

[38] Pre- versus post-exercise protein intake has similar effects on muscular adaptations | NCBI https://www.ncbi.nlm.nih.gov/

[39] Critical review of the current literature on the safety of sucralose | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/